In deze rubriek gaan we telkens, soms via een omweg, op één of andere manier op zoek naar 'de ziel' van het voetbal. Deze keer belanden we in het hart van het Ruhrgebied, de streek in Duitsland, net over de grens, waar de troosteloze fabrieksschoorstenen en grauwe industrieviaductjes, die stalen dingen die alleen dáár over de weg hangen, ogenschijnlijk nog steeds het straatbeeld bepalen.
Door: Willy Rooyakkers
Dat is ook het eerste dat we zien als we op een regenachtige woensdagavond in Bergeborbeck arriveren, het stadsdeel waar Stadion An der Hafenstraße ligt gesitueerd. Sinds 2012 is dit het nieuwe onderkomen van Rot Weiss Essen, daarvoor speelde men een paar honderd meter verderop in het oude Heim dat in 1939 dezelfde naam kreeg maar in 1964 werd omgedoopt tot het Georg Melches stadion. In de volksmond bleef het echter altijd, ganz einfach, An der Hafenstraße.
Onze parkeerkaart voor P4 wordt met typische Duitse gründlichkeit bekeken: ,,Ik zie op mijn lijst niets staan", zegt een wat oudere man, de oprit naar de parking blokkerend. ,,Uit Nederland? Om hier te scouten toch niet haha?" Na wat over en weer gepraat mogen we toch deze zogenaamde exclusieve parking op, in de praktijk blijkt dit een oud fabrieksterrein waar langs de ouderwetse laadramp een strook van een meter of vijftien breed vrij is voordat er een roestig hek opdoemt. Hier mogen de auto's staan, mits de berijder in het bezit is van een P4 parkeerkaart natuurlijk.
Uiteindelijk ligt het stadion, een beetje teleurstellend, helemaal vrij op een groot braakliggend terrein. Het doet allemaal wat kunstmatig en prefab aan, een typisch nieuw voetbalstadion met weinig sfeer en leven eromheen. Er wonen immers geen mensen meer in de directe nabijheid. Toch is het rondom de vier tribunes, de hoeken zijn open, gezellig druk: de braadworsten en flessen Stauder Bier zijn kennelijk amper aan te slepen. We zien velen in rood/witte shawls lopen en ook zijn er verwensingen richting Schalke'04 en MSV Duisburg te herkennen. Bij de souvenirkramen zijn de clubartikelen bedrukt met teksten als 'auf Kohle geboren' en 'Herzblutessener'. Essen gold immers jarenlang als een mijnwerkersstad pur sang.
Tradition
Tussen 1847 en 1986 was de 'Zeche Zollverein' in gebruik, de kolenmijn welke vele inwoners van een inkomen voorzag. Enkele gebouwen op dat enorme industriële terrein zijn, ondanks de soms gruwelijke omstandigheden waarin de arbeiders veelal moesten werken, kennelijk zo mooi dat het gehele complex sinds 2001 officieel is opgenomen op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO.
Maar dit terzijde, we zijn hier voor Rot Weiss Essen. Maar het geeft aan dat de stad met 600.000 inwoners zeer zeker culturele en architectonische hoogstandjes heeft te bieden.
We wijzen, aangekomen in de fanshop, naar een zwart shirt waar een afbeelding opstaat met daarboven in grote blokletters gekalkt: TRADITION. ,,Mevrouw, wie is deze man op dat T-shirt?", vragen we aan een ongeveer 40-jarige vrouw met een kind in haar kielzog. Ze kijkt ons bedenkelijk aan. ,,Helmut Rahn…….".
Ah scheisse…Helmut Rahn, is dat niet de legendarische Nationalspieler die in 1954 voor die Bundesrepublik Deutschland (BRD) de winnende goal maakte in de WK finale tegen het destijds onverslaanbaar geachte Hongarije? Google bevestigt pakweg dertig seconden later onze vermoedens. We hebben hier een enorme flater geslagen.
Ondertussen zien we overal lege kratten Stauder Bier staan. De mensen kopen grote halve liter flessen van dat lekkere spul en droppen dan de lege exemplaren daarin. Dat kan dus ook gerust aan de andere kant van het complex zijn. Mooi systeempje.
Dopingcontroleur
We hebben kaarten voor die Pressetribune en blijken naast een belangrijk persoon te zitten. We hebben het over Jürgen Dirnberger. ,,Ik ben chaperon", zegt hij met zichtbare trots. ,,Dat houdt in dat ik de eventuele dopingcontroles na de wedstrijd verzorg. We horen pas gedurende de wedstrijd of er überhaupt hier een controle moet plaatsvinden en welke spelers het betreft. Dit heeft de bond zo geregeld zodat er geen mensen vooraf kunnen worden ingeseind."
Rot Weiss Essen speelt vandaag tegen het tweede team van Borussia Dortmund, de sfeer zit er goed in. De Essenaren staan in de middenmoot van de 3. Liga (Dritte Liga) geparkeerd en, als we de fans mogen geloven welke we spreken, dan zal dat het hele jaar zo ongeveer wel blijven. Met een tegenstander als de reserves van het grote Dortmund, de club die ook in Essen mateloos populair is, weet je het echter nooit. Ze kunnen namelijk allen stuk voor stuk goed voetballen maar een echt team is het niet uiteraard.
Deze keer heeft RWE geluk: Dortmund heeft er zo te zien helemaal geen zin in. Binnen de kortste keren staat het 3-0, de wedstrijd is gelopen. Bij de gasteren vallen linksback Lucas Brumme en aanvallende middenvelder Torben Müsel op.
Julian Hettwer is linksbuiten bij de bezoekers, hij speelt aardig en zijn contract loopt kennelijk af wat hem interessant maakt voor Nederlandse BVO's. Al met al is het niveau best aardig, al wordt het spelbeeld afgewisseld met enerzijds fraaie acties en tegelijkertijd onbegrijpelijke gaten welke telkens op het middenveld vallen. Duitsers zouden geen Duitsers zijn als ze dan niet voll dampf met de bal aan de voet tientallen meters naar voren opstomen, ondersteund door steeds meer aanzwellend geluid van de tribunes. ,,Ik schat dat er vandaag een kleine 16.000 zijn", zegt één van de kassiers welke we later treffen. Een half uur later verschijnt op het scorebord het genaue aantal: 15.857. Toch best knap ingeschat.
In totaal kunnen er zo'n 20.000 in dus het stadion zit gezellig vol. In de rust lopen we de gigantische ruimte in waar de sponsoren en genodigden gratis mogen eten en drinken. Een indrukwekkend buffet staat klaar en het bier stroomt rijkelijk. Aan Stehtisch 4 treffen we een vriendelijke man van een jaar of 70. Het blijkt dat we hier te maken hebben met een ex-speler van Rot Weiss Essen uit de roemruchte jaren'70: Jorg Hasebrink.
Die Ente
,,Of ik met Willi Lippens heb gespeeld", herhaalt hij onze vraag. ,,Ja, natuurlijk. Willi is samen met Helmut Rahn de grote legende van de club. Die Ente noemden we hem altijd vanwege zijn loopje, ik hoor het al : jullie zijn Nederlanders haha. Ik zag Willi vorige week nog, hij begint echt oud te worden."
Willi Lippens, geboren in 1945 bij Kleve, had een Nederlandse vader en Duitse moeder. Hij groeide op in Duitsland en maakte furore bij het sterke Rot Weiss Essen dat in de jaren'50, '60 en '70 een grootmacht was in de Bundesliga. Ze werden in die tijd zelfs een keer landskampioen en pakten eveneens de beker: de DFB Pokal. Lippens koos voor Oranje maar deed uiteindelijk maar één keer mee, daarmee vergooide hij echter meteen zijn kansen betreffende het Duitse team, en dat terwijl toenmalig Bundestrainer Helmut Schön hem maar wat graag met de adelaar op de borst wilde zien.
Hasebrink laat trots een sleutelhanger zien, met daarop zijn foto vanuit de tijd dat hij selectiespeler was van de club. ,,Ik was linksbuiten en speelde nauwelijks, Willi Lippens was nu eenmaal beter. Kijk: zie je die man daar? Dat is Dieter Bast, hij is een ex-national spieler." Eenmaal aan de praat met Bast blijkt het iets anders te liggen. ,,Haha zegt Jorg dat? Ik speelde voor de Olympia Mannschaft, deed mee in Los Angeles 1984."
,,Midden jaren'70 ontstonden er financiële problemen, het geld raakte op. Belangrijke spelers als Horst Hrubesch gingen daarop weg, de club zakte weg", legt Hasebrink de teloorgang van zijn cluppie uit. ,,Maar wel leuk dat jullie vandaag zijn gekomen, pak gerust ook een schnitzel. Het niveau is tegenwoordig niet meer zo zoals we vroeger gewend waren maar ik blijf hier graag komen. Ik zie oude maatjes en de club is goed voor zijn ex-spelers, kijk maar om je heen."
Rot Weiss Essen zakte eens zelfs weg naar het vijfde niveau maar mag zich nu dus inmiddels weer een stabiele ploeg noemen op het derde level. Op ons wacht nog een slaapverwekkende tweede helft (eindstand 3-1) maar dat deert de duizenden RWE-fans in de fanatieke Westkurve zo te horen bepaald niet. De punten zijn binnen en dat telt.
Even later verdwijnen de mensen weer tussen de typische contouren van een industriële wijk binnen het legendarische Ruhr Gebiet. Daar waar het immer vroeger donker lijkt dan elders in Duitsland en de regen net even wat langer op het netvlies plakt. Auf Kohle geboren, nog een paar stunden en de wekker gaat weer klingeln.